ARTICLE
Uzależnieni rodzice – narażone dziecko.
Zakłócenia w funkcjonowaniu uzależnionych matek w relacji z niemowlętami oraz możliwość skutecznej pomocy
Więcej
Ukryj
1
Zakład Psychologii i Psychopatologii Rozwoju, Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego
Data nadesłania: 22-04-2017
Data ostatniej rewizji: 30-06-2017
Data akceptacji: 02-07-2017
Data publikacji: 31-08-2017
Psychoter 2017;181(2):21-36
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Konsekwencje uzależnienia rodzica dla rozwoju dziecka są dokładnie zbadane i opisane. W ośrodkach leczenia uzależnień stosunkowo jednak rzadko tworzone są programy kierowane do uzależnionych rodziców. Co prawda utrzymanie abstynencji przez rodzica jest czynnikiem ochronnym dla rozwoju dziecka, ale stres związany z abstynencją oraz trwającym leczeniem zwiększa ryzyko przemocy i zaniedbania dziecka. Rozwojowe zachowania dziecka, jego potrzeby mogą nasilać napięcie rodzica i aktywizować pragnienie spożycia alkoholu, narkotyku, który, nawet po odstawieniu, pozostaje silnie skojarzonym bodźcem nagradzającym. Z uwagi na to, iż przyjmowanie środków psychoaktywnych zaburza funkcjonowanie układu nagrody, homeostazę i adaptacyjne zmiany morfologiczne, inne bodźce, w tym bodźce społeczne, związane z dzieckiem przestają być atrakcyjne i nagradzające. Powoduje to, iż bezpieczeństwo dziecka jak i jego wieź z rodzicem mogą być zagrożone.
Celem artykułu jest opisanie neurobiologicznych zależności związanych z przyjmowaniem środków psychoaktywnych a rozregulowaniem mózgowych ośrodków biorących udział w tworzeniu więzi rodzice – dziecko. Dodatkowo, przestawiony zostanie program terapeutyczny – Mothering from Inside Out (MIO) - Matkowania od wewnątrz opracowany przez zespól naukowców pod kierunkiem Nancy Suchman z Yale University. Program wspiera rodziców w rozwijaniu funkcji refleksyjnej - możliwości nadawania emocjonalnych i mentalnych znaczeń zachowaniom własnym jak i dziecka. Program jest wsparciem systemu leczenia uzależnionych dorosłych wychowujących małe dzieci oraz przykładem integrowania wiedzy neurobiologicznej oraz oddziaływań psychoterapeutycznych.