Uzależnienie od chemicznych środków psychoaktywnych to stan psychologicznej albo psychicznej i fizycznej zależności od takich substancji przejawiający się okresową lub stałą koniecznością ich przyjmowania. Z problemem uzależnienia spotyka się w swojej pracy zawodowej większość praktykujących lekarzy, psychologów oraz psychoterapeutów. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, do którego pacjent ma zazwyczaj najłatwiejszy dostęp i nierzadko największe zaufanie, powinien koordynować proces wychodzenia z uzależnienia. Jeśli to wskazane, powinien pokierować pacjenta do psychologa lub psychiatry. W leczeniu uzależnienia od leków podkreśla się w pierwszej kolejności duże znaczenie psychoedukacji dotyczącej działania zażywanych substancji i ich działań niepożądanych. Wartościową metodą wykorzystywaną w leczeniu tego nałogu oraz mogącą służyć podtrzymaniu motywacji do kontynuowania abstynencji jest terapia poznawczo-behawioralna. Ma ona za zadanie poprawić jakość życia pacjenta dzięki modyfikacji jego zachowań i sposobu myślenia. Kluczowa jest właściwa relacja pacjent–psychoterapeuta. W leczeniu farmakologicznym należy stopniowo zmniejszać dawki przyjmowanych leków i zamienić benzodiazepiny o krótkim czasie półtrwania na inne, ale o długim czasie półtrwania, a także leczyć przyczynowo inne niż uzależnienie zaburzenia psychiczne.